Sabtu, 05 Mei 2012

Kisah Bahasa Banjar "Karindangan"

Urang bahari mamadahi anak bibinian atawa anak lalakiannya, kalau mamancuk jangan kada bauyah, kaina karindangan surangan, urang nang dicintai kada tahu-tahu, kada taucapakan dipandam ja surang. Itu ujar urang bahari, bujur kadanya kita kada tahu, apakah hanya sakadar mitos.

Dipikir pikir kadada hubungannya antara mamancuk kada bauyah lawan karindangan surangan. Tapi kalau dipipikirankan pulang pinannya ada jua hubungannya, urang nang mamancuk kada bauyah jalas kada nyaman, ada nang kurang gitu lu. Nah hubungannya mungkin kabiasaan urang mamancuk tu ada pasangannya yaitu uyah, nah karana kabiasaan mamancuk kada bauyah lalu jadi manyiman, jadi doa bila surang handak urang kada handak, urang handak surang kadang handak. Pas iiyaan hati batagar mahandaki bibinian atawa lalakian lalu karindangan surangannai.

Cinta datang kada disangka, cinta bisa jua datang dari pandangan partama alias pamulaan batamu. Bisa jua karana kararancakan batamu ahirnya jatuh cinta. Cinta itu anugrah, bila cinta sudah hadir ka dalam jiwa dunia tarasa indah kalau cintanya barbalas kada batapuk sabalah tangan. Namun cinta bisa jua jadi siksa kala cinta tak barbalas.

Satiap urang pasti suwah marasaakan jatuh tinta, kayaitu juwa Utuh Badrun, gadis nang dihandakinya bangaran Aluh Melati, sasuai lawan ngarannya, urangnnya putih, rambutnya maikal mayang, hidungnnya mancung, bibirnya tipis mangulit bawang, awaknya tinggi samampai, pinggulnya aduhai, urangnya pangurihingan, pukuknya siapa nang malihat pasti mangagumi kabungasan Aluh Melati.

Saban hari, satiap saat Utuh Badrun inya kaganangan lawan aluh Malati, utuh baastilah inya duduk diambin manjagai Aluh kalu pina liwat. Bila Aluh liwat di muka rumahnya Utuh marasaakan jantungnya gadugupan batambah kancang, tapi Utuh hanya bisa maitihi Aluh nang liwat di muka rumahnya, marawapun inya kada wani, maklum Utuh Badrun urangnnya panyupan.

Bila malam hari, Utuh lawas hanyar taguring, matanya cagat kaatas, mamikirakan, mangganangakan Kabungasan Aluh. Inya manggarunum surang, sambil bapantun nang dilaguawan kaya urang mambaca sair
“Kucing kurus mandi di papan,
mandi dipapan sikumbang jati,
awak kurus bukannya kada makan,
awak kurus karna sijantung hati.

Tiup api di gunung Lidang,
Abu-abunya kutampi juwa,
maksud hati salagi bujang,
balu-balunya kuhadang juwa”

Aluh Malati, Aluh Malati, bauntung banar kalau aku dapat manyuntingmu jadi bini, tapi aku kada wani Luhai, ikam urang sugih, aku urang miskin, ikam urang bapandidikan aku kahada, ibarat handak mamaluk gunung apadaya tangan kada sampai, ibarat pungguk marindukan bulan, tapi aku kada kawa Luhai mangusir bayang wajahmu, waktu makan, waktu minum aku kagadangan lawan ikam, waktu bakakawanan aku kaganangan lawan ikam, apalagi waktu malam sunyi mataku kada kawa dipijimakan aku salalu ingat lawan kurihingmu nang manis, tutur sapamu nang santun, aduhai Aluh kanapa jua aku ini, ohh… adakah juwa sakit karindanganku ini akan taubati.

Malam tarus marangkak, tapi mata Utuh balum juwa mau bapajam, jam dinding sudah manunjukkan angka dua, Utuh Badrun bangun dari tampat kaguringannya, lalu inya maambil air wudhu, sambahyang tahajjud, limbah sambahyang inya munajat kapada Allah banyu mata Utuh Badrun mangucur daras, sakit rasanya hatinya mananggung rasa yang sangat mandalam, mungkin sudah mandarah daging, ngalih sudah dibuwangi.

Ya Allah aku tahu parasaan ini Engau nang mambarikan parasaan ini lawan diulun, bimbing ulun Ya Allah’ Utuh maingui manangis


Kalau mimang Aluh Malati itu juduh ulun, bari inya juwa parasaan yang sama lawan diulun, Mun mimang bukan juduh ulun Ya Allah bari ulun katabahan manjalani cubaan cinta yang Engkau bari ini, sanggupkah Ulun Ya Allah hidup tanpa kahadiran Aluh. Awak ulun sudah kurus nang kaya ini karana mangganang inya, mungkinkah inya handak juwa lawan di ulun yang sudah kurus ini, ya Allah, ulun tahu bapacaran tu kada bulih, kadada dalam Islam, makanya ulun kada handak mautarakan parasaan ulun ini lawan Aluh. Handak malamar ulun kada wani ya Allah. Ya Allah salahkah urang miskin mancintai urang yang sugih, salahkah ulun Ya Allah. Kalau mimang salah ampuni ya Allah.

Itulah munajat yang Utuh Badrun sampaikan dikeheningan malam.
Kaisukan harinya Utuh mandapat patunjuk, supaya inya bausaha mamparjuangakan cintanya, Inya lalu bapadah lawan kuwitannya Asyikin atau Julak Ikin.

“Bah ulun bahai karindangan lawan Aluh Malati nang rancak liwat di hadapan rumah kita, cuba pang Bah pian badatang karumah kuitannya, lamarakan sagan ulun, ulun pang rasa kada tahan lagi maarit parasaan ulun ini” Ujar Utuh Badrun baucap lawan abahnya.

“Tuh..! abah hakun haja mandatangakan ikam, tapi sudah lah ikam pikir masak-masak, ikam sudah tahu kaadaan kita nang kayamapa. Kaluarga kita kada sabanding lawan kaluarga urang, kita urang miskin, urang kaluarga sugih, mun handak juwa cari nang sapadan lawan kita” Jar abahnya mambari pangartian lawan Utuh.

“Ulun sudah juapang mamikirakan napa yang pian pikirakan, tapi kada salahnya kita mancuba, mun urang manulak jua apa bulih buat, artinya kita sudah bausaha”.

“Ada dua kamungkinan nang harus ikam pikirakan nakai, mun ikam ditarima juwa nakai, lalu jadi kawin juwa lawan inya. ikam harus siap sakit hati, karna biasanya urang sugih mun agamanya kada mantap nakai, nang dipikirakannya nang dibangga-banggakannya hartanya haja, mun ikam bahual lakibini kaina, pasti inya baucap napa nang ikam bawa kasini, hanya mudal dangkul dan sapuluh jari, lawan rudal nang sabuting ngitu. itu parlu jua ikam juju ikam pikirakan.

Mun ikam ditulak, ikam harus siap juwa sakit hati, baarti Allah handak mambari nang labih baik lagi manurut pangatahuan Allah, karana apa yang kita cintai balum tantu baik manurut pandangan Allah, dan apa yang kita banci dan kada kita sukai bulih jadi baik untuk kita manurut pandangan Allah”. Jar Abahnya Utuh.

“Inggih bahai, ulun sudah siap mananggung risikunya”. Jar Utuh Badrun mantap.

“Mun ikam sudah yakin, sudah mantap kayaitu, abah juwa siap batatang”.


Malam jumahat Abahnya Utuh laki bini badatang karumah kuitannya Aluh Malati,
Sidin dua laki bini disilahkan duduk, lalu ditakuni

Napa habar pian datang ka sini, Jar H. Kaspul abahnya Aluh

Habar baik, kami datang kasini handak batakun ..jukung nang ada dirumah ini sudah ada kah nang manalii, kami handak jua umpat batanam pisang di sini” Ujar Julak Ikin mautarakan maksud katangan sidin mamakai bahasa ibarat.

“Uh, kaya itu kah,

Samantara itu di rumah Utuh Badrun bulang bulik bajalan di rumahnya, mahanu duduk, kada lawas duduk inya badiri, inya mamikirakan ditarimakah kada lamarannya. Ya Allah mudahan ditarima, ya Allah kabulakan ya Allah hajat Ulun.

“Kami sakaluarga batarimakasih lawan sampian atas katangan sampian mailangi kami”. Jar H. Kaspul

“Kada usah babasa basi abahnyaai, Jar H. Ipat mambisiki nang laki “ Tulak haja, kada sudi aku babisan lawan urang miskin, hei…” Sambil bakirik.

Julak Ikin sudah bisa mambca galagat nang kada nyaman dari raut muha Haji Ipat, tapi sidin tatap bausaha tanang, dan manahan parasaan sidin.

“Kaya ini lah, jukung nang ada di rumah ini balum ada pang nang manalii, tapi kami barunding dahulu, lawan kami harus tahu juwa kaya apa pandapat Aluh Malatinya, kami kada kawa mamutusakan malam ini”. H, Kaspul baucap lamah lambut, supaya urang kada tasinggung atawa sakit hati.

Tapi nang bangaran Haji Ipat sidin kada kawa maharit bila sidin kada katuju, disisitu jua diucapakan sidin.

“Maafpang lah, bujur haja Aluh Malati balum ada nang malamar tapi kami sudah barancana manjuduhakan lawan anaknya H. Marwan, jadi supaya kada tabulik-tabulik pamandiran kita, kita putusakan malam ini jua, aku dahulu saikung kada manarima, mangartiai kalu sampian”. Jar Haji Ipat baucap nang cukup manusuk parasaan Julak Ikin lawan bini sidin.

Lalu Julak Ikin baucap sambil bausaha manahan sakit hati sidin, namun suara sidin pina manggatar. “ Inggih kami mangarti banar, kami dasar urang miskin, kada pantas rasanya badampingan lawan urang sugih, tapi kami manulusakan hati anak kami yang karindangan banar lawan anak sampian, kami sudah mambari pangartian lawan inya tapi inya tatap jua manyuruh kami badatang”.

“Uu, abahmu kita bulikan ha lagi, manyakiti hati banarai balawas-lawas di sini” Jar bini Julak Ikin mambisiki laki sidin

Mandangar pamandiran Abahya Utuh Aluh malati nang mahintip, mandadangarakan di balik dinding, inya manangis, tarnyata cintanya kada batapuk sabalah tangan, rupanya Aluh baisi jua parasaan nang sama lawan Utuh Badrun. Inya manangis lantaran umanya baucap kasar lawan kuwitan Utuh Badrun, dan kadada harapan cinta buhannya basatu.

“Umayahai…. mama purunnya pang sidin baucap nangkaya itu, balum lagi manakuni lawan diulun sudah mamutusakan kayaitu, manjuduh-judahakan ha pulang lawan anak H. Marwan” Ujar aluh baucap dlam hati sambil titikan banyu matanya.


H. Kaspul kada kawa manangati nang bini, walau sudah maisyarat lawan mata sidin supaya nang bini paham, jangan sampai bapandir manyakiti hati urang.

Balum sampat Julak Ikin lawan nang bini minum banyu nang dibawakan Aluh Malati, sidin badiri sambil baucap :

“ Mun kaya itu, kita sudahiyai pamandiran kita sampai di sini, kami muhun pamit, sampayakan salam kami lawan anak sampian, dan padahakan lawan inya Utuh Badrun karindangan banar lawan inya, cinta banar lawan inya, sampai tagaring-garing”.

Mandangar kaya itu Aluh samakin maingui, maisak, balilihan banyu matanya kada kawa diarit-arit.

Julak Ikin laki bini bulikan, lansung manunti Utuh Badrun nang sudah mahadangi di rumah. Utuh malihat muha kuitannya pina masam, marangut, inya sudah bisa manyimpulakan pacang mandangar habar nang kada nyaman. Tapi inya sudah siap apapun nang akan tarjadi.

‘Nak sudah abah padahakan lawan ikam, kita kada pantas bawarang lawan urang sugih, sakit hati kuitan ikam diucapi urang yang sakasar itu, ditulak bahahadapan, rasa ditapas nakai muha kuitan ikam, mulai wayahini buang parasaan ikam lawan aluh Malati”. Jar Julak Ikin maucapi Utuh Badrun.

Mandangar pamandiran Abahnya, Utuh maragui rabah. Mulai wayahitu inya kada hakun makan.

Satangah bulan sudah, Utuh barabah diranjang, mananggung rindu, cinta dandaman yang kada mungkin lagi dihilangakan di hatinya. Ditambah inya mandangar habar Aluh sudah dilamar kaluarga H. Marwan, maginnyaai hati Utuh batambah parih, sakit bagai disayat sambilu.

Hari ini Ahad, Aluh akan basanding di palaminan lawan Utuh Jarni, anak H. Marwan.

Rupanya hari itu Utuh Badrun saulah dibari kakuatan yang dakhsad, inya kawa babangun, inya handak badapat lawan Aluh Malati, maksudnya itu dikabulakan kuitannya.

Di tangah mariahnya urang maucap doa rastu untuk kadua mampalai, Utuh Badrun hadir dangan linang air mata, mata yang sudah cakung, awak yang sudah ringkih dimakan rindu karindangan, lalu inya baucap lirih’’

Duhai Aluh Malati, aku rila dunia akhirat ikam balaki, namun, parlu ikam tahu aku akan tatap mancintaimu, biarlah ku bawa rinduku, cintaku, sampai ajal manjamputku. Luh aku mancintaimu”.

Imbah baucap mautarakan parasaannya di hadapan Aluh dan lakinya, Utuh Badrun maragui rabah, dan Inna lillahi wa inna ilaihi raji`un.



Sumber : https://www.facebook.com/note.php?note_id=383563513812&id=100000718449566&ref=share
Komentar
0 Comments

0 komentar:

Posting Komentar

Flag Counter